11 mrt Passend rekenonderwijs voor elk kind

Eén plus één is drie! Natuurlijk klopt dit sommetje feitelijk niet, maar dat door samenwerking betere resultaten ontstaan, dat wordt volop duidelijk op openbare basisschool De Springplank in Sint-Oedenrode. Sinds februari 2019 is het team van de school, onder begeleiding van een ondersteuningsspecialist van SWV PO 30 06, bezig met het passend maken van het rekenonderwijs. En dat heeft effect, zo zeggen leerkrachten én leerlingen.

Veel leerlijnen rekenen

“In 2011 werd het Protocol Ernstige RekenWiskunde-problemen en Dyscalculie ingevoerd”, steekt Marieke van Boxtel, directeur van De Springplank van wal. “Dit protocol had onder andere als doel het bieden van passend rekenonderwijs aan alle leerlingen. Leerlingen met een vertraagde leerontwikkeling gingen de klas uit om extra rekentijd te krijgen van een remedial teacher. Hierdoor ontstonden teveel eigen leerlijnen. Dat had best de nodige impact en nadelen: de leerlingen werden mogelijk op een te laag niveau bevraagd, terwijl ze bepaalde onderdelen wel aan zouden kunnen. En zowel de leerling als de leerkracht werden veel minder eigenaar van de leerontwikkeling.”

Terug naar de klas

Het team van De Springplank vond dat het anders moest. De gewenste situatie was dat alle leerlingen weer rekenonderwijs zouden krijgen in de klas en dat de leerkracht niet leerlingvolgend maar leerlingsturend zou zijn. Dat was best een puzzel, vertelt intern begeleider Anja den Dekker: “We wilden dat alle leerlingen in de klas de rekenleerstof zouden krijgen, maar wel met plenaire instructie en differentiatie. De instructie moest zo gegeven worden dat meerdere leerlingen, ongeacht hun niveau, mee zouden kunnen doen en hun motivatie zouden kunnen behouden. De werkwijze veranderen en het behapbaar houden voor de leerkrachten was een flinke uitdaging. De trajectbegeleider passend onderwijs hebben we gevraagd om mee te kijken hoe dit te doen. Zij verwees ons naar het samenwerkingsverband, waar  specialistische expertise zit.”

Met het hele team aan de slag

En zo kwam José van Kraaij, ondersteuningsspecialist bij SWV PO 30 06 in beeld. José: “In de gesprekken op De Springplank kwam naar voren dat het slim was om niet op kindniveau, maar op school- en teamniveau het rekenonderwijs te verbeteren. Zo zou iedereen er iets aan hebben en zouden de resultaten ook duurzamer zijn. Anders gezegd: we wilden het rekenonderwijs passend maken voor álle kinderen, in plaats van de omgeving aan te passen voor een aantal kinderen.”

Samen met het team ging José aan de slag. “Ik begon met observeren in alle groepen, om per groep te zien waar het beste aan gewerkt kon worden. Vervolgens was er een studiemoment voor alle leerkrachten van de school. Daarin stond een andere manier van rekenonderwijs geven centraal: elke leerling krijgt dezelfde les. De leerkracht biedt aan op welke manieren en met welke hulpmiddelen hij of zij aan de slag gaat met het oplossen van sommen. Een andere belangrijke aanpassing was het geven van pre-teaching: een eenvoudige uitleg die vooraf gaat aan de instructie. Door de eigen leerkracht en gewoon in de klas!”

Blijvende aandacht

Het was en is best een zoektocht, geeft Anja toe. Het lijkt misschien simpel, toch is de impact behoorlijk groot. De leerkrachten waren enthousiast en gingen samen aan de slag om lessen te hervormen en met elkaar over het rekenonderwijs te sparren. Na de zomervakantie, toen de groepen veranderd waren, is José weer komen observeren en kregen we weer een studiemoment, zodat we kennis konden opfrissen en verdiepen. Als IB’er word ik gecoacht door José. De remedial teacher zetten we alleen nog kortstondig in als er echt een hiaat is en de tijd die zij nu ‘over’ heeft gebruikt ze om leerkrachten te ondersteunen leerlingen te coachen in de klas bij de rekenlessen En Marieke en ik komen geregeld kijken bij de lessen om feedback te geven.”

Winst op alle fronten

De leerlingen reageren heel positief op de pre-teaching: “Ik vind het fijn om uitleg te krijgen bij moeilijke lessen, want daardoor lukt het me beter” en “Meer aandacht zorgt ervoor dat ik het beter snap”. Ze voelen minder frustratie en zijn zekerder over hun eigen competenties. Bovendien doet het iets met hun mindset dat zij niet meer de klas uit hoeven te gaan. Marieke: “Ook leerkrachten leren veel meer van en met elkaar. Hun zekerheid voor de klas groeit. Op alle fronten zien we dus de winst van deze nieuwe aanpak!”

Aandachtspunten

Obs De Springplank deelt graag een aantal tips:

• Een proces als dit heeft tijd nodig, je moet blijven oefenen.
• Blijf kleine successen benoemen en vieren met het team.
• Blijf nieuwe leerkrachten meenemen als er een ontwikkeling in gang is gezet. Bij De Springplank krijgen nieuwe leerkrachten een observatie en een ‘spoedcursus’.